15 maja 2021r. w Bazylice św. Jana na Lateranie w Rzymie, o. Franciszek Maria od Krzyża Jordan – założyciel zgromadzeń zakonnych salwatorianów i salwatorianek został ogłoszony błogosławionym.
Salwatorianie (łac. Societas Divini Salvatoris – SDS) są międzynarodową wspólnotą zakonną. Żyją według rad ewangelicznych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. W szczególny sposób zobowiązują się do apostolstwa. Ich strój zakonny to prosty czarny habit przewiązany czarnym sznurem z czterema supłami, symbolizującymi śluby zakonne i zobowiązanie do apostolstwa.
Polskie nazwy zgromadzenia to: Towarzystwo Boskiego Zbawiciela (salwatorianie), Kongregacja Sióstr Boskiego Zbawiciela (salwatorianki) i Międzynarodowa Wspólnota Boskiego Zbawiciela (salwatorianie świeccy).
Zgodnie z regułą z 1882 roku „Celem Towarzystwa jest wzmacniać, bronić i rozkrzewiać katolicką wiarę wszędzie tam, gdzie zostanie posłane przez Bożą Opatrzność. Dlatego poprzez wypełnianie apostolskiego nauczania słowem pisanym i mówionym, zamierza osiągnąć cel, tzn. aby wszyscy ludzie nieustannie poznawali jedynego prawdziwego Boga i tego którego posłał Jezusa Chrystusa, aby mogli wieść życie święte i zbawić swoje dusze”.
O. Franciszek Jordan
Jan Chrzciciel Jordan urodził się 16 czerwca 1848 r. w Gurtweil, wiosce położonej w południowo-zachodniej Badenii, niedaleko granicy ze Szwajcarią. Wychowywał się w ubogiej rodzinie. Już jako dziecko, w dniu Pierwszej Komunii Św., uświadomił sobie swoje powołanie. Po ukończeniu szkoły podstawowej pracował jako robotnik i malarz-dekorator, podróżując po terenie ówczesnych Niemiec. Zauważył trudną sytuację duchową swojej ojczyzny i innych krajów Europy. Ludzie odwracali się od Boga i porzucali wiarę, a Kościół był bardzo ograniczany przez państwo w realizacji swojej misji (Kulturkampf). Doświadczenia te umocniły wiarę Jordana, a jego powołanie do kapłaństwa stało się dla niego jeszcze lepiej odczuwalne.
W 1869 r., rozpoczął prywatne lekcje u swoich przyjaciół – księży w Waldshut, a później uczył się w gimnazjum w Konstancji. Musiał wkładać wiele wysiłku w naukę, ale jednocześnie, pomimo trudności z opanowaniem przedmiotów ścisłych, rozwinął swoje talenty językowe. Podczas egzaminu końcowego przedstawił jedno wypracowanie w ośmiu językach europejskich, a drugie w czterech innych.
1874 r. Jan Chrzciciel rozpoczął studia teologii i filologii na Uniwersytecie Ludwika Alberta we Fryburgu w Bryzgowii. Po pomyślnym ich ukończeniu rozpoczął przygotowanie do kapłaństwa w seminarium św. Piotra, niedaleko Fryburga. Czas studiów poświęcił na pogłębienie swojej wiary i duchowości. Rozpoczął również pisanie swojego dziennika duchowego, w którym aż do śmierci będzie notował najważniejsze myśli. Dziennik ten stał się niezwykle cennym źródłem, dzięki któremu możemy poznać osobowość i duchową sylwetkę Założyciela salwatorianów.
W 1878 r. Jordan przyjął święcenia kapłańskie, a następnie, zgodnie z poleceniem swojego biskupa, wyjechał do Rzymu, aby studiować języki orientalne: syryjski, aramejski, koptyjski, arabski, a także hebrajski i grecki.
Od czasu studiów teologicznych rozwijało się w nim przekonanie, że Bóg wzywa go do założenia w Kościele nowego dzieła apostolskiego, którego członkowie mieliby bronić wiary i przyczyniać się do jej ożywienia, poprzez głoszenie wszystkim ludziom, że Jezus Chrystus jest jedynym Zbawicielem. To przekonanie o powołaniu założycielskim jeszcze się umocniło w czasie podróży na Bliski Wschód (do Libanu i Ziemi Świętej) w 1880 r.
Po powrocie do Rzymu Jordan rozpoczął realizację swojego planu założenia wspólnoty osób zakonnych i świeckich, którzy realizowaliby wspomniany cel apostolski. Dzieło O. Jordana otrzymało nazwę Apostolskie Towarzystwo Nauczania i zostało oficjalnie zainaugurowane w Rzymie, przy Piazza Farnese, 8 grudnia 1881 r. Rozrastająca się wspólnota w 1883 r. została przekształcona w zgromadzenie zakonne pod nazwą Towarzystwo Boskiego Zbawiciela (salwatorianie). O. Jordan przyjął wtedy imię Franciszek Maria od Krzyża Jordan i poświęcił się całkowicie rozwijaniu swojego instytutu. To zadanie wymagało od niego wielkiego wysiłku, szczególnie kiedy musiał się zmagać z różnymi trudnościami: organizacyjnymi, finansowymi i personalnymi. Dzięki swej wielkiej determinacji, w 1888 r., wspólnie z Teresą von Wuellenweber (bł. Marią od Apostołów), Jordan założył drugie zgromadzenie żeńskie – Kongregację Sióstr Boskiego Zbawiciela (salwatorianki).
Innym istotnym elementem rozwoju było podjęcie misji w Assam w Indiach, jak również założenie nowych placówek Towarzystwa w wielu krajach Europy i świata. Za swojego życia zainicjował działalność zgromadzenia w 14 krajach na całym świecie. Dzisiaj salwatorianie głoszą Słowo Boże w 40. krajach świata. Podobnie na wszystkich kontynentach pracują siostry salwatorianki oraz salwatorainie świeccy.
O. Jordan zmarł w szwajcarskim Tafers koło Fryburga 8 września 1918 r., gdzie przebywał w trakcie I wojny światowej. W 1956 r. jego doczesne szczątki zostały przeniesione do Rzymu i złożone w Domu Generalnym.
Droga do beatyfikacji
Proces beatyfikacyjny rozpoczął się w 1942 r, a w roku 2011 został ogłoszony Dekret o heroiczności cnót O. Jordana. W 2014 roku w Jundiai (Brazylia), młoda para oczekująca swojego dziecka otrzymała informację potwierdzoną przez kilku lekarzy i specjalistów, że ich nienarodzone jeszcze dziecko cierpiało na nieuleczalną chorobę kości (dysplazja szkieletowa). Będąc członkami grupy świeckich salwatorianów, rodzice zaczęli modlić się za wstawiennictwem Czcigodnego Sługi Bożego Ojca Franciszka Jordana, zapraszając do modlitwy również innych członków Rodziny Salwatoriańskiej. 8 września 2014 roku, dokładnie w rocznicę śmierci Ojca Franciszka Jordana, urodziło się całkowicie zdrowe dziecko. Po spełnieniu wszystkich wymaganych procedur kanonicznych, Ojciec święty papież Franciszek orzekł, że to cudowne uzdrowienie dokonane zostało dzięki Bożej interwencji za wstawiennictwem Ojca Franciszka Jordana.
Salwatorianie w Polsce
Już pod koniec XIX w. do zgromadzenia zakonnego salwatorianów zgłaszało się sporo kandydatów z ziem polskich. Dlatego o. Jordan postanowił założyć dom zakonny w Krakowie. Trzej pierwsi salwatorianie zamieszkali tam w 1900 r. Dzięki osobistym zabiegom o. Jordana i poświęceniu pierwszych polskich salwatorianów, kard. Jan Puzyna pozwolił w 1901 r. na założenie domu zakonnego Towarzystwa Boskiego Zbawiciela w Trzebini. Oficjalne otwarcie pierwszej placówki salwatoriańskiej na ziemiach polskich nastąpiło w 1903 r. Salwatorianie podjęli wówczas szeroką działalność duszpasterską oraz wydawniczą w samej Trzebini oraz w Galicji i na Górnym Śląsku. W 1938 r. Prowincja Polska Salwatorianów liczyła już 98 osób. Po trudnym czasie II wojny światowej, nastąpił szybki rozwój polskiej prowincji. Powstało wiele domów zakonnych na Ziemiach Zachodnich, gdzie polscy salwatorianie włączyli się w odbudowę życia religijnego oraz kulturalnego. Obecnie w Polsce jest 39 salwatoriańskich domów zakonnych. Wierni charyzmatowi i misji swojego Założyciela, że „dopóki jest na świecie jeszcze jeden człowiek, który nie zna Boga i nie kocha Go ponad wszystko, nie możesz ani chwili spocząć”, salwatorianie prowadzą szeroką działalność duszpasterską. Są duszpasterzami w parafiach, katechetami w szkołach, pracują z młodzieżą, wyjeżdżają na misje, głoszą rekolekcje (parafialne czy zamknięte w centrach formacji duchowej). Ponadto publikują książki i multimedia, są obecni w internecie. Pomagają też potrzebującym terapii psychologicznej, realizują działalność naukową, są kustoszami sanktuariów, przewodzą grupom pielgrzymkowym, posługują w szpitalach i hospicjum.
Salwatorianie na Mazurach
Na Mazurach salwatorianie są obecni od 1960 r. Do 2002 r. prowadzili działalność parafialną w Węgorzewie, Wilkasach, Baranowie, Kosewie, Użrankach a także pracowali duszpastersko w parafiach diecezjalnych w Giżycku, Białej Piskiej, Orzyszu, Reszlu i Olszewie Węgorzewskim. Dzisiaj duchowi synowie o. Jordana pracują w Węgorzewie (dwie parafie: pw. Dobrego Pasterza i MB Fatimskiej) oraz w Wilkasach. Prowadzą duszpasterstwo otwarte na społeczeństwo na miarę naszych czasów. Wysuwają własne inicjatywy, a także przychodzą z pomocą i uczestniczą w realizacji zamierzeń wiernych. Oprócz zwyczajnego duszpasterstwa parafialnego prowadzą katechezę w szkole, duszpasterstwo młodzieży, harcerzy, żeglarzy i ratowników MOPR, duszpasterstwo myśliwych i leśników, są kapelanami w szpitalach. Wyjście poza parafię i wielokierunkowość oddziaływań to niezbite dowody na wyjątkową żywotność, ponadczasowość i ciągłą aktualność wizji i charyzmatu o. Jordana, realizowanych przez jego duchowych synów – salwatorianów.
Ks. Chwatkowski SDS