„Byłem świadkiem i te fotografie są moim świadectwem” – to słynne powiedzenie mistrza fotografii prasowej James Nachtwey można odnieść do posługi misjonarza – świadka Chrystusa rodzącego się w sercach ludzi, który głosi Ewangelię, a zdjęcia publikowane w czasopiśmie misyjnym są tego świadectwem.
Działalność misyjna jest najważniejszym zadaniem Kościoła. Misje prowadzone były różnymi metodami w zależności od czasu, miejsca i okoliczności. W pewnym momencie historii, po wynalezieniu maszyny drukarskiej, Kościół zaczął posługiwać się środkami społecznego przekazu. Pierwszym masowym środkiem przekazywania myśli były czasopisma, Środki te w formie przekazu zaczęły ewoluować w kierunku, w którym tekst drukowany zaczął być uzupełniany, a potem zastępowany obrazem w formie fotografii prasowej. Znaczenie czasopism misyjnych zauważa Jan Paweł II: „Odgrywają one znaczną rolę, gdyż dzięki nim można poznać życie Kościoła powszechnego, wypowiedzi i doświadczenia misjonarzy oraz Kościołów lokalnych, w których oni pracują”. (RMis 83).
„Misje Dzisiaj” – zmieniają stereotypy
Od 40. lat na rynku prasowym w Polsce funkcjonują „Misje Dzisiaj”, dwumiesięcznik Papieskich Dzieł Misyjnych (do 1997 r. o tytule „Papieskie Intencje Misyjne”). Przeznaczone do ukazywania działalności misjonarzy wszystkich stanów: zarówno księży diecezjalnych, jak i zakonnych, sióstr i braci pochodzących z różnych zgromadzeń, a także osób świeckich. Uzmysławiają, że każdy ochrzczony jest misjonarzem. Dowodem na to są właśnie zdjęcia zamieszczone na łamach periodyku. „Kiedy zobaczyłam w pierwszych numerach Papieskich Intencji Misyjnych na zdjęciach doktor Wandę Błeńską pochyloną nad trędowatym w Ugandzie czy katechetkę Dominikę Szkatułę, prowadzącą spotkania ewangelizacyjne w Peru, byłam zaskoczona, że osoba świecka może też wyjechać na misje. Kilka lat później moja najmłodsza siostra została misjonarką świecką w Afryce” – zwierza się czytelniczka.
Fotografia z mocą
Zdjęcie, w swojej różnorodnej formie, jest podstawowym narzędziem, wykorzystywanym w czasopiśmie „Misje Dzisiaj” w realizacji celów Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce, w myśl przekonania, iż dawniej przemawiało słowo, dziś obraz.
Jednym z tych celów jest budowanie postawy solidarności z krajami misyjnymi oraz pomocniczości. Obrazy ukazujące trudną sytuację materialną mieszkańców w krajach misyjnych, brak dostępu do służby zdrowia, edukacji i innych podstawowych dóbr spotykają się z wielką hojnością u odbiorcy czasopisma. Widok dziecka poszukującego żywności na wysypisku śmieci w slumsach argentyńskich miał olbrzymi wpływ na rozwój akcji solidarności z dziećmi z krajów misyjnych. Podobnie jak plakat z widokiem szpitala polowego w Republice Środkowoafrykańskiej, który towarzyszył wielkiej zbiórce środków opatrunkowych dla tego państwa, organizowanej przez środowiska misyjne w Polsce. Na obrazie można było zobaczyć polskich studentów medycyny, którzy badali tamtejszych ludzi na workach foliowych rozłożonych na trawie.
Obraz, to także narzędzie wykorzystywane w „Misjach Dzisiaj” do wspierania duchowo i materialnie seminaria oraz nowicjaty w krajach misyjnych. Posługuje się ono plakatem, jako podstawowym narzędziem budzenia potrzeby wspierania przygotowujących się do stanu duchownego. Nieodzowne symbole kapłańskiego posłannictwa: łódź oraz sieć rybacka, symbolizujące połów stały się graficznym wyrazem słów Chrystusa skierowanych do Piotra: „Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił”. Zostały one zamieszczone na plakacie rozpowszechnianym z okazji patronalnego święta powołań, Niedzieli Dobrego Pasterza. Jak podkreślają odbiorcy: „Obraz wyraził więcej niż słowa”.
Fotografia w służbie braterstwa
Postawa otwartości na inne kultury i religie oraz szacunku wobec ich wyznawców to podstawa procesu ewangelizacji. Historia zna wiele sytuacji, które mocno zaważyły na losie koegzystencji różnych religii. Fałszywe przekazy, niedobrane słowa…i obrazy. Na tę delikatną materię szczególnie uwrażliwieni są misjonarze, którzy w sposób oczywisty doświadczają tej subtelnej istoty wzajemnego współistnienia. Dlatego, wrażenie robią zdjęcia z „Misji Dzisiaj”, ukazujące m. in. wzajemną komunikację wyznawców obu religii, której celem jest tworzenie wspólnoty osobowej, w atmosferze szacunku i przyjaźni. W dobie polaryzacji poglądów, także religijnych, obraz dotyka w sposób subtelny ludzkich serc i pozwala przyjąć postawę otwarcia na człowieka wierzącego w innego Boga. Jest to cenny owoc misji Kościoła. Bowiem, jak naucza papież Franciszek, braterstwo winno być elementem tożsamości chrześcijan. Przekaz fotograficzny jest skutecznym tego świadectwem.
TEKST: DR MARIOLA KRYSTECKA, PAPIESKIE DZIEŁA MISYJNE
