Na samym wstępie zaznaczam, że nie oceniam karmienia dzieci mlekiem modyfikowanym. Moim celem artykułów dotyczących karmienia piersią jest promocja tego sposobu żywienia, jak i pokazanie jego piękna i bogactwa.
Z punktu widzenia biologii najbardziej naturalnym pokarmem dla dziecka jest mleko matki. Każde dziecko rodzi się z instynktem ssania, a kobieta zaczyna produkować pokarm już w ciąży (na przełomie 4 – 5 miesiąca ciąży). Zatem natura już na starcie wyposaża
w „instrumenty” niezbędne do karmienia. Reszta jest kwestią wiedzy i wsparcia, co jeśli Bóg pozwoli, rozwinę w kolejnych artykułach.
Wpływ mleka na zdrowie dziecka
Mleko kobiece zawiera wszystko, czego dziecko potrzebuje, zawsze ma też odpowiednią temperaturę. Są też badania, które wskazują, że sposób karmienia wpływa nie tylko na okres niemowlęctwa czy dzieciństwa, ale na całe dorosłe życie. Więcej! To jak odżywiamy się my i nasze dzieci wpływa na zdrowie naszych potomków aż do 5 pokolenia! Wiąże się to z przekazywaniem informacji genetycznej zakodowanej w cząsteczkach mikro-RNA. Zatem pierwszy sposób odżywiania dziecka nie jest błahostką, a ma swoje dalekosiężne konsekwencje.
Dowiedzione jest także, że dzieci karmione piersią rzadziej zapadają na nieżyt żołądka i jelit (wymioty, biegunka), martwicze zapalenie jelit, infekcje dróg oddechowych, uszu
i układu moczowego, białaczkę oraz zespół nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS). W dorosłym życiu osoby karmione piersią mają zmniejszone ryzyko otyłości, nadciśnienia, wysokiego poziomu cholesterolu oraz cukrzycy.
Mleko mamy chroni dziecko przede wszystkim za sprawą przeciwciał zawartych
w mleku (w dużym skrócie przeciwciała to broń organizmu do walki z chorobami), ale także pomaga niedojrzałym narządom szybciej dojrzeć, a tym samym sprawniej działać i zwiększać ich odporność na choroby. Inną sprawą jest fakt, że mleko dostosowuje się idealnie do aktualnych potrzeb dziecka. To jest emulsja, która nigdy nie ma stałego składu i proporcji składników. Skład tworzy się na bieżąco, dzięki czemu dana porcja posiłku jest perfekcyjnie zbilansowana. Dzieje się tak za sprawą mechanizmu (z ang.) backwash. Polega to na tym, że dziecko przystawione do piersi „wpluwa” swoją ślinę do kanalików mlecznych (na brodawce są ich zakończenia), receptory w piersi szybciutko dokonują analizy informacji zawartej w ślinie i na postawie tego dostosowują pokarm do aktualnej potrzeby dziecka. Przykład: organizm kobiety odczytał, że dziecko jest spragnione. Wtedy w pokarmie zwiększy się proporcja wody w stosunku do reszty składników mleka, tak by dziecko mogło zaspokoić pragnienie. Inny przykład, który jest rozwiązaniem zagadki, dlaczego dzieci budzą się w nocy. W nocy najintensywniej rozwija się mózg, potrzebuje do tego tłuszczu. Wtedy w pokarmie będzie mniej wody, za to więcej tłuszczu, bo właśnie aktualnie to jego dziecko potrzebuje. Pokarm dostosowuje się do danej chwili, jest to też uwarunkowane porą dnia, nocy, porą roku (jak w przykładach – latem łatwiej być spragnionym niż zimą, a nocą z kolei dziecko zamawia więcej tłuszczu), aktualnym stanem zdrowia matki i dziecka (chora mama tym bardziej powinna karmić, bo wówczas w jej pokarmie zwiększa się ilość przeciwciał, które chronią dziecko przed złapaniem choroby od mamy) i wiele innych czynników wpływa na kształtowanie się jakościowe pokarmu. To wszystko sprawia, że pokarm jest zawsze wartościowy i skrojony na miarę potrzeb dziecka.
Wpływ mleka na zdrowie mamy
Nie tylko dziecko odnosi korzyści z karmienia piersią, mama także doświadcza zalet
z tym związanych. Kobiety karmiące mają mniejsze szanse zachorowania na nowotwory piersi i jajników. Karmienie reguluje metabolizm po ciąży (stąd bierze się teoria, że karmiąc, łatwiej zrzucić kilogramy). Ta regulacja metabolizmu skutkuje wyższym poziomem wapnia (mniejsze ryzyko wystąpienia późniejszej osteoporozy czy złamań bioder) oraz efektywną produkcją insuliny (zmniejsza prawdopodobieństwo cukrzycy). Karmienie pomaga macicy szybciej dojść do jej rozmiarów sprzed ciąży, łatwiej obkurcza się po porodzie .
Należy podkreślić, że karmienie nie gwarantuje dobrego zdrowia, a je uprawdopodabnia. Im dłuższe karmienie, tym korzyści zdrowotne dla obojga – matki
i dziecka znacząco się zwiększają. Aktualna wiedza o fizjologii układu pokarmowego dziecka oraz laktacji wskazuje na wyłączne karmienie piersią przez pierwsze pół roku życia dziecka (wyłączne, czyli również bez dopajania, przepajania dziecka wodą, sokami, koperkami czy glukozą!), a następnie rozszerzanie diety i kontynuację karmienia piersią. Przez pierwszy rok życia dziecka mleko stanowi podstawę jego odżywiania, pokarmy stałe są tylko dodatkiem. Rok to jest absolutne minimum, a zdecydowanie warto karmić dłużej. Antropologicznie jesteśmy stworzeni, by pobierać pokarm mamy do 7 roku życia. Niestety, kulturowo karmienie piersią zostało spaczone i widok karmionego dwulatka wywołuje reakcje szoku i zdziwienia, a nie powinno.
Karmienie piersią daje też korzyść w płodności kobiety. Nie ma zasady, co do czasu powrotu płodności po porodzie, ale z reguły karmiąc piersią, stosując się do zasad prawidłowego rozszerzania diety dziecka oraz brak smoczka zdecydowanie zwiększa szanse na późniejszy powrót płodności po porodzie. Jest w tym mądrość natury, by wydłużyć czas, gdy możliwe będzie ponowne zajście w ciążę. Karmienie daje wówczas w naturalny sposób odpoczynek organizmowi mamy i zregenerowanie się po porodzie.
Katarzyna Mitkow
