W pierwszych wiekach chrześcijaństwa rozpoczęła się dyskusja o roli Maryi, Jej świętości w życiu pojedynczego człowieka. Upłynęło wiele stuleci, zanim prawda o Niepokalanym Poczęciu doczekała się oficjalnego orzeczenia Kościoła. 8 grudnia 1854 roku papież Pius IX ogłosił w sposób nieomylny: „Najświętsza Maryja Dziewica od pierwszej chwili swego poczęcia, przez łaskę i szczególny przywilej Boga wszechmogącego, na mocy przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego, została zachowana czysta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego” (KKK 491). Chociaż została poczęta przez swoich rodziców: Annę i Joachima, nie była dotknięta grzechem pierworodnym od pierwszych chwil swojego poczęcia. Był to jedyny taki przypadek w dziejach ludzkości.
Bóg ‘wyprzedził’ czas?
Stwierdzenie, że Maryja była/jest zachowana od grzechu pierworodnego, nie oznacza, że nie żyła w świecie naznaczonym skutkami tego grzechu, tak jak wszyscy ludzie, Maryja, chociaż miała pełnię łaski, również wzrastała w łasce i świętości, ponieważ nie została obdarzona łaską nieskończoną. Niepokalane poczęcie było początkiem postępu tegoż wzrastania. Chrześcijanin otrzymuje łaskę uświęcającą dopiero przez chrzest święty. Natomiast, Maryja otrzymała pełną łaskę w momencie poczęcia, uprzedzając grzech pierworodny. Jak to możliwe? Otóż, Boże działanie nie jest ograniczone czasem i przestrzenią. Zanim historycznie narodził się Jezus Chrystus – Odkupiciel człowieka, Maryja już uczestniczyła w skutkach odkupienia, nie zaś w skutkach grzechu Adama.
Maryja – ‘Nowa’ Ewa
Oddajemy cześć Matce Jezusa Chrystusa nie dlatego, że jest Ona niepokalana. Ewa, o której czytamy w Księdze Rodzaju, również była niepokalana. Z tym, że „budząca życie” uwierzyła słowu kusiciela, natomiast Maryja uwierzyła Słowu Boga. Ewa za namową diabła zrodziła nieposłuszeństwo i śmierć. Maryja zgadzając się na orędzie przyniesione przez anioła Gabriela, zrodziła Tego, który JEST Życiem – Jezusa Chrystusa (niczym niezakłóconego, bez skazy, bez grzechu).
Wolna czy (nie)wolna?
Istnieje pokusa, jakoby Niepokalana przyjmując zamysł Boga, została pozbawiona wolnej woli. Jest to podejście irracjonalne! Matka Boża jako osoba (człowiek), została uposażona w rozum i wolną wolę – zdolność wyboru. Jak czytamy w encyklice Lumen gentium (56): „Maryja nie została tylko biernie użyta przez Boga, lecz wolną wiarą i posłuszeństwem współpracowała w dziele ludzkiego zbawienia”. Można wnioskować, że Maryja posiada łaskę wytrwania w dobrym i dzięki tej łasce nie może grzeszyć! W przeciwieństwie do Ewy, która mogła tylko nie grzeszyć. Pełnia łaski oznacza zatem pełnię wolności. Łaska Boża nie zniewoliła Maryi i nie zastąpiła wolnej woli, lecz sprawiła, że wolna wola Maryi jest w stanie rzeczywiście korzystać z wolności. Dzięki temu wolność Maryi służy umiłowaniu dobra, a nie zła. Niepokalanie Poczęta jest wolna w pełnym tego słowa znaczeniu od Złego, nieczystości, jakiejkolwiek pożądliwości, grzechu. Dlatego, Najświętsza Maryja Panna nie będzie mile widziana tam, gdzie promuje się grzech poprzez eliminację tego, co Święte.
Wierzę… selektywnie
Patrząc na Niepokalaną, łatwiej jest nam zrozumieć, czego Bóg oczekuje od nas wierzących. Chodzi o oddawanie chwały Trójcy Świętej poprzez słuchanie Słowa Bożego i zachowywanie go zgodnie ze słowami Jezusa: „Moją matką i moimi braćmi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i wypełniają je” (Łk 8, 21). Idąc za tą myślą, wiara jest dobrowolnym respektowaniem całej prawdy, którą objawił Bóg, a tym samym zbliżeniem się do Niego. Zatem, jeśli wiara Maryi (człowieka) jest decyzją pełno-osobową, nie może być sprowadzona wyłącznie do jakiegoś jednego elementu np. sfery uczuć. Wiara, pozbawiona oparcia w rozumie, skupiona na emocjach i przeżyciach przestaje być propozycją uniwersalną i stwarza zagrożenie nierealnego spojrzenia na Ewangelię.
Być czystym jak ONA
Naszym powołaniem jako chrześcijan jest być świętymi, bo Bóg jest Święty. Przykład Maryi Niepokalanej pokazuje, w jaki sposób możemy współpracować z łaską i cieszyć się tym, że chcemy w wolności należeć do Boga. Udział człowieka w Niepokalanym Poczęciu polega na trwaniu w czystości. Ewangelia powiada, że aby zobaczyć Boga, trzeba mieć czyste serce: „Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą” (Mt 5,8). Maryjo, Niepokalanie Poczęta, módl się za nami!
ks.dr Tomasz Bondzio
teolog dogmatyk
wykładowca Teologii Dogmatycznej i Apologii w WSD Ełk
