Oczekując na beatyfikację Czcigodnego Sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego, warto pochylić się nad jego życiowym mottem. Jako zawołanie biskupie wybrał słowa: „Soli Deo” – chciał służyć „samemu Bogu” i od Niego czerpać siłę do swojej pasterskiej posługi. Później do tego zawołania dodał „Per Mariam” – „przez Maryję”. Patrząc na życie Prymasa Tysiąclecia, można dostrzec jego wręcz mistyczny związek z Matką Bożą.
U źródeł
Głęboka cześć Sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego do Najświętszej Maryi Panny ma swoje korzenie w jego domu rodzinnym w Zuzeli i Andrzejewie (diecezja łomżyńska). Obojgu rodzicom bliski był kult Matki Bożej. „Mój ojciec z upodobaniem jeździł na Jasną Górę, a moja matka do Ostrej Bramy. […] Oboje odznaczali się głęboką czcią i miłością do Matki Najświętszej i jeżeli co na ten temat ich różniło – to wieczny dialog, która Matka Boża jest skuteczniejsza: czy ta, co w Ostrej świeci Bramie, czy ta, co Jasnej broni Częstochowy…” – wspominał po latach. Cała rodzina modliła się codziennie przed obrazami Matki Boskiej Częstochowskiej, Ostrobramskiej i Nieustającej Pomocy. Ten Maryjny akcent religijności uległ wzmocnieniu po śmierci matki Julianny, kiedy młody Stefan miał 11 lat.
Maryjny Pasterz
Duży wpływ na przyszłego duchownego oraz na kształtowanie jego Maryjności – przeżywanej w wymiarze społecznym – miała wojna z bolszewikami i „cud nad Wisłą”, którego 100. rocznicę obchodzimy w tym roku. Oddanie Polski Matce Bożej, dokonane przez Episkopat Polski w lipcu 1920 r. na Jasnej Górze, a potem zwycięstwo nad armią sowiecką, zostało powszechnie odczytywane jako znak szczególnej opieki Matki Bożej nad Polską. Maryjny akcent duchowości pogłębiony został podczas jego studiów i w czasie wojny. Na miejsce swojej konsekracji biskupiej wybrał Jasną Górę, a wizerunek Czarnej Madonny wpisał do swojego herbu. Jako Prymas Polski kontynuował Maryjny testament kard. Augusta Hlonda, który twierdził, że: „Zwycięstwo, gdy przyjdzie, będzie to zwycięstwo Najświętszej Maryi Panny”.
„Macierzyńska niewola”
Trudny okres uwięzienia był dla Prymasa czasem, w którym pogłębił swoją cześć i przywiązanie do Matki Bożej, której ślubował: „Oddaję się Tobie, Maryjo, całkowicie w niewolę, a jako Twój niewolnik poświęcam Ci ciało i duszę moją, (…) pozostawiając Ci całkowite i zupełne prawo rozporządzania mną i wszystkim bez wyjątku, co do mnie należy według Twego upodobania, ku większej chwale Boga, w czasie i w wieczności”. 8 grudnia 1953 r. w Stoczku Warmińskim miało miejsce istotne wydarzenie w życiu duchowym Prymasa, które jego więź z Maryją przeniosło na inny poziom. Czuł, że obowiązkiem jego sumienia jest „wszystko postawić na Maryję”. Idea „niewolnictwa Najświętszej Maryi Pannie” stanęła u podłoża ślubowań jasnogórskich. Na ostatnim etapie swego uwięzienia, w Komańczy wiosną 1956 r., Prymas przygotował tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego. Śluby zostały przez „ósemki” przewiezione na Jasną Górę.
Ratunek w Maryi
Po uwolnieniu Prymasa duszpasterstwo w Polsce skoncentrowane było wokół realizowanych z jego inicjatywy programów Maryjnych. Zainaugurował on Wielką Nowennę, która stanowiła przygotowanie do obchodów 1000-lecia Chrztu Polski. Każdy jej rok przebiegał pod hasłem nawiązującym do konkretnych przyrzeczeń Jasnogórskich Ślubów Narodu. Nowennie towarzyszyła peregrynacja kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Ukoronowaniem koncepcji Prymasa było oddanie przez Episkopat całej Polski w macierzyńską niewolę Maryi za wolność Kościoła w Ojczyźnie i w świecie, dokonane na Jasnej Górze 3 maja 1966 r. z okazji Millennium Chrztu Polski. Swoją refleksją mariologiczną ubogacił obrady Soboru Watykańskiego II, prosząc o ogłoszenie Maryi „Matką Kościoła”. Przypieczętowaniem Maryjnej drogi Prymasa Stefana Wyszyńskiego były jego słowa wypowiedziane na łożu śmierci: „Jestem ufny wobec Matki Najświętszej, z którą się związałem w więzieniu w Stoczku i wszystko przez Jej dłonie składałem na chwałę Trójcy Świętej”.
ks. Ryszard Sawicki
