W niedzielę, 17 października we wszystkich kościołach partykularnych w Polsce zainaugurowano diecezjalny etap XVI Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów.
Prawdziwe uczestnictwo Ludu Bożego
Etap diecezjalny rozpoczęła Msza święta, której przewodniczył biskup ełcki bp Jerzy Mazur, a wraz z nim liturgię koncelebrowali bp Adrian Galbas SAC, dziekani, księża diecezjalni i zakonni. W Eucharystii uczestniczyli przedstawiciele wspólnot i ruchów kościelnych, siostry zakonne, seminarzyści, diakoni stali, nadzwyczajni szafarze komunii świętej oraz wierni świeccy. Homilię wygłosił bp Adrian Galbas. W czasie Mszy św. biskup Jerzy Mazur powołał diecezjalny zespół synodalny.
„Gromadzimy się w naszej katedrze, aby tą Eucharystią otworzyć synod biskupi pod hasłem ‘Dla Kościoła synodalnego komunia, uczestnictwo i misja’ w naszej diecezji ełckiej. Jesteśmy zachęcani, aby trwać mocno w wierze i wejść na drogę synodalną, aby razem kroczyć, aby przede wszystkim wsłuchiwać się w głos Ducha Świętego i wsłuchiwać się w głos ludzi, przez których Duch Święty mówi i podpowiada” – powiedział bp Jerzy Mazur na wstępie Mszy św.
Postawa Chrystusa – sługi
W homilii Mszy św. bp Adrian Galbas SAC nawiązując do czytań z dnia tłumaczył, że Chrystus staje dziś przed nami jak ten, który służy, który jest bliski i współczujący.
„To jest takie piękne polskie słowo: „współ-czucie”. Odczuwam wspólnie z tobą i właśnie na tym poziomie najgłębiej się z tobą spotykam. Na poziomie odczuć, także, a nawet przede wszystkim tych bolesnych, w świecie twojego cierpienia, twego bólu i samotności. Nie można współczuć z daleka, na odległość. Nie można współczuć w sposób zdystansowany. Współczucie wymaga bliskości i czułości. Empatii i delikatności. Jest czymś więcej niż zrozumienie, choć i ono jest wartością bezcenną, gdy chcemy naprawdę się z drugim spotkać, a nie tylko z nim minąć. Współczucie jest jednak czymś więcej” – tłumaczył pasterz i podkreślił, że „to wezwanie do bycia jak współczujący Jezus – Sługa, dotyczy każdego indywidualnie i dotyczy nas wszystkich jako Kościoła. Kościół, jeśli ma być Chrystusowy musi być współczującym sługą ludzi. Nie ich Panem”.
„Jeśli relacje, jakie budujemy wewnątrz Kościoła, byłyby oparte na modelach władzy świeckiej i to jeszcze autorytarnej, gdzie są rządzący i rządzeni, mówiący i niemowy, gdzie są tylko przepisy, struktury, gdzie jedni mogą być wykorzystani przez drugich, nie tylko seksualnie, ale seksualnie również, gdzie nie ma współczucia wobec ludzkiej krzywdy, gdzie są mainstremowcy i zmarginalizowani, gdzie ważna jest przede wszystkim kariera, stanowiska i stołki, gdzie inaczej jest traktowany ten, który ma i może, niż ten, który nie ma i nie może, jeśli taki byłby Kościół, to czym on by się różnił od świata? W czym miałby być dla świata pociągający? Na czym by polegała jego inność, a ostatecznie jego ewangeliczność?” – pytał bp Galbas.
Wspólne spojrzenie na Kościół
Biskup pomocniczy wskazywał, że rozpoczynający etap diecezjalny synodu jest okazją do wspólnego spojrzenia na Kościół, który tworzymy w parafiach, dekanatach, wspólnotach, w całej diecezji, jak również ma być „okazją do postawienia sobie najprostszych z pytań: czy Kościół, który budujemy to ten, do budowania którego zaprasza nas Chrystus? Czy Kościół, który budujemy to ten, którego wzór znajdujemy w Ewangelii? A jeśli nie, albo nie całkiem, to dlaczego i co możemy, co powinniśmy i co musimy zrobić, aby uczynić go bardziej ewangelicznym?”.
„Istotą synodu jest słuchać siebie nawzajem w Duchu Świętym. Odkładamy na bok kartki z gotowymi przemówieniami, ze spisanymi rozwiązaniami, z postulatami do przegłosowania, z dyrektywami i postanowieniami. Pierwsze to słuchać. Słuchać, aby usłyszeć. I słuchać, aby wysłuchać. Każdego!” – mówił bp Galbas, przekonując, że wszyscy mamy prawo wypowiedzieć swoje pragnienia, oczekiwania i zostać wysłuchanym.
Być wysłuchanymi
Biskup pomocniczy podkreślił, że „w tak bardzo sklerykalizowanym Kościele jak Kościół katolicki w Polsce, powodzenie synodu bardzo zależy od nas, biskupów i księży”.
„Ludzie świeccy są w większości dość pasywni i nieśmiali, nienawykli do szczerej rozmowy o Kościele, zwłaszcza takiej, w której mogliby powiedzieć coś, czego nie powiedział ksiądz, a tym bardziej coś, co by się mogło księdzu nie spodobać. Jeśli widać tu zmiany, to są one bardzo powolne i raczej mają miejsce bardziej na wirtualnych lub realnych kongresach, w sieci i mediach społecznościowych, niż na poziomie pojedynczej parafii. Zwłaszcza małej i wiejskiej” – tłumaczył kapłan i dodał, że „ta często bierna postawa ludzi świeckich ma wiele przyczyn: czasem wynika z ich przekonania o własnej niekompetencji i omnipotencji księdza, czasem z doświadczenia, że już próbowali i to spotkało się ze ścianą, więc i teraz nic to pewnie nie da, czasem ze strachu, że jak się odezwą nie tak, jak trzeba, to ksiądz zapamięta i potem nie pochowa albo nie da zaświadczenia, czasem z antyklerykalizmu, który w Polsce jest silniejszy niż w innych europejskich krajach, a czasem z zadowolenia, bo uważają, że dobrze jest jak jest. Tym bardziej więc dużo zależy od nas”- wskazywał duchowny.
Hierarcha przyznał również, że papieska inicjatywa zaskoczyła, a nawet zaniepokoiła niektórych i „choć synod w takiej formie zapowiedziany był już wiosną, wciąż nie wywołuje on wielkiego poruszenia. Być może wynika to z naszego strachu przed zmianą, być może z braku doświadczenia spokojnej, uczciwej rozmowy, która jest naprawdę „roz-mową”, a nie tylko „mową”, jest „rozmienianiem się mowami”. Jest moją mową i twoją mową. I ta twoja jest tak samo ważna jak ta moja. A przede wszystkim jest mową Ducha Świętego. Tego, który rządzi w Kościele, który jest nieomylny, i który może posłużyć się każdym, by powiedzieć coś wszystkim”.
Nikogo nie wykluczać
Jak dodał bp Adrian Galbas – synod jest „wielką szansą dla Kościoła. Także dla Kościoła w Polsce. Podejdźmy do niego z nadzieją. „Po udrękach swej duszy ujrzy światło i nim się nasyci”. Słyszeliśmy dziś te słowa w pierwszym czytaniu. Spełniły się one na Chrystusie, który po swej męce zmartwychwstał i żyje. Jego światło jest bardziej promienne niż wszystkie mroki! Nigdy w to nie zwątpmy”.
„Zaangażujmy się w synod i zaprośmy do synodu naszych wiernych, nie tylko tych nam życzliwych i zawsze wobec nas uprzejmych, choć i ich także. Ale i my samy stwórzmy zespoły synodalne; w dekanatach, w Seminarium, w rozmaitych kluczach i kluczykach. Spotykajmy się! Słuchajmy i bądźmy wysłuchani!” – prosił bp Galbas.
Synodalne spotkania w parafiach
Dopełnieniem inauguracji było przekazanie świec synodalnych, które powędrują do każdej parafii w diecezji, aby płonąć podczas synodalnych spotkań. Odpalone od świecy paschalnej, są symbolem Światła Zmartwychwstałego Pana.
Rozpoczęty Synod – na etapie diecezjalnym – potrwa do marca przyszłego roku. W tym czasie grupy synodalne powołane przez Kościół zatrzymają się nad refleksją nad przygotowanymi wcześniej tematami i postawionymi pytaniami. We wszystkich parafiach diecezji ełckiej, 24 października 2021 r. nastąpiła lokalna Inauguracja prac Synodu poprzez modlitwę w tej intencji oraz słowo wyjaśnienia i zachęty, skierowane do wszystkich parafian by zechcieli włączyć się w prace synodalne i podzielić się swoim doświadczeniem Kościoła. Zostały przygotowane materiały, które stanowią pomoc do przeprowadzenie spotkań synodalnych przez różne grupy w parafii, aby wypowiedzieć się w tematach zaproponowanych przez Stolicę Apostolską. Zebrane opinie zostaną przygotowane w odpowiedni dokument i przekazane do osób odpowiedzialnych za Synod na szczeblu ogólnopolskim.
Udostępniony jest ogólny adres e-mail, gdzie można zgłaszać w ramach synodu swoje refleksje i propozycje dotyczące Kościoła: synod-sugestie@diecezja.elk.pl
Swoją opinie można również przesłać drogą listową na adres Kurii diecezjalnej z dopiskiem „Synod”.
Renata Różańska
