Wiżajny położone są na terenach przygranicznych, niedaleko granicy z Litwą i obwodem kalingradzkim. Jest to najwyżej (243 m n.p.m.) położona miejscowość Suwalszczyzny. Z powodu panujących tu niskich temperatur Wiżajny są zwane polskim biegunem zimna.
Bogata historia Kościoła
Do powstania parafii pw. św. Teresy z Avila przyczynił się król Zygmunt August w 1571 r. Za protekcją Krzysztofa Radziwiłła protestanci zagarnęli kościół, który odzyskano 8 października 1622 r. Na prośbę Marii Radziwiłłowej, wojewodziny wileńskiej hetmanowej Wielkiego Księstwa Litewskiego, król Jan Kazimierz 20 maja 1659 r. uposażył parafię, nadając folwark. Dawny kościół drewniany spłonął w 1824 roku. Obecna świątynia pochodzi z roku 1825. Rokokowy ołtarz główny pochodzi z połowy XVIII wieku. Wykonany w drewnie, polichromowany i złocony. W przeźroczu ujętym parą złoconych kolumn znajduje się obraz Matki Boskiej Różańcowej w rokokowej ramie. W zwieńczeniu umieszczono obraz św. Teresy. Ołtarz charakteryzuje się bogatą dekoracją snycerską w postaci złoconych i srebrzonych rocaille, kampanuli, motywów roślinnych i uskrzydlonych główek aniołków. Ambona usytuowana na zachodniej ścianie prezbiterium pochodzi z początku XIX wieku. Wykonana w drewnie, przyścienna, polichromowana ze złoceniami. Każda ze ścianek pięciobocznego kosza zdobiona jest płycinami w kształcie prostokąta wertykalnego ze złoconą ramą i motywem złoconego liścia akantu. W kościele znajduje się także obraz na płótnie w stylu klasycystycznym z XIX w. Chrystusa ukrzyżowanego, obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, drewniana rzeźba Chrystusa ukrzyżowanego z XIX w.
Niezbędny remont
„Jest to piękny, zabytkowy kościół, który wymaga jednak gruntownego remontu. Podjęliśmy się tych prac bardzo szybko, otrzymując wielkie wsparcie od Pasterza naszej diecezji ks. bp. Jerzego Mazura” – mówi ks. Grzegorz Zwierzyński, który probostwo w Wiżajnach objął 1 sierpnia 2019 roku. Jak tłumaczy proboszcz parafii pw. Teresy z Avila w Wiżajnach prace budowlane zaplanowano w szerokim zakresie: „Kościół wymaga praktycznie całego przebudowania. Musimy zmienić pokrycie dachowe, sufity. Wzmocnienia wymagają również fundamenty. W planach jest izolacja pionowa i pozioma, nowe tynki i wymiana części drewnianych okien. W przyszłości trzeba wymienić ławki i konfesjonały. Ołtarz główny wymaga odtworzenia wielu elementów rzeźbionych, które zostały zniszczone przez wilgoć i robaki”.
Warto podkreślić, że przygotowując się do zasadniczych prac, już zostały podjęte działania związane z remontem świątyni. Zabezpieczeniu i częściowej renowacji poddane zostały dwa ołtarze boczne, ołtarz główny i ambona. Prace obejmowały przeprowadzenie dezynfekcji i impregnacji, konserwację uszkodzeń polichromii, złoceń oraz srebrzeń oraz m.in. dezynfekcję, dezynsekcję i oczyszczenie ambony. Odnowienie tych elementów wystroju świątyni było możliwe dzięki wsparciu finansowemu Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Obecnie, prowadzone są prace konserwatorskie poszczególnych stacji drogi krzyżowej w pracowni w Białymstoku. W podobny sposób będą zabezpieczone i odnowione organy.
Parafia wspólnotą wspólnot
Łączny koszt liczony jest w granicach 4 000 000 zł. Proboszcz parafii szacuje, że prace uda się zakończyć w ciągu pięciu lat. „Remont kościoła w Wiżajnach zostanie sfinansowany z różnych dotacji oraz dzięki wsparciu parafian. Źródeł finansowania jest klika. Wnioskujemy o dotację do odpowiednich ministerstw, do Urzędu Marszałkowskiego i Wojewódzkiego, a także do Konserwatora Zabytków w Białymstoku. W ubiegłym roku, dzięki pozytywnie rozpatrzonym wnioskom, została wymieniona instalacja elektryczna w całym kościele z dotacji z Funduszu Kościelnego. Bardzo ważna jest pomoc Konserwatora Zabytków w Białymstoku przy renowacji ołtarzy. W ostatnim czasie zostaliśmy wyróżnieni dotacją na poziomie 600 000 zł. z Ministerstwa Kultury i Zabytków. Bardzo cieszę się, że nasze wnioski o dofinansowanie zostały bardzo kompetentnie ocenione i poważnie potraktowane” – mówi ks. Zwierzyński i podkreśla, że remont świątyni mocno zjednoczył parafię – „Przy tej okazji dziękuję wszystkim, którzy pochylili się nad dokładną analizą naszych wniosków i ich oceną. W szczególny sposób dziękuję wszystkim moim parafianom, którzy wykazują wielkie zaangażowanie przy remoncie świątyni. Już teraz mogę bez wątpienia powiedzieć, że remont świątyni bardzo mocno zjednoczył parafię. Stworzył z niej prawdziwy Boży Kościół. Dziękuję również osobom spoza parafii Wiżajny, które również wspomagają remont kościoła”.
Renata Różańska
