W Eucharystii uobecnia się ofiara Chrystusa. Jezus umiera za nas, składając siebie jako Najwyższą Ofiarę na Krzyżu. Jest więc ona największym skarbem, jakim dysponuje Kościół i źródłem, z którego wypływają wszelkie łaski. Jest to najcenniejszy dar duchowy, jaki możemy ofiarować sobie i swoim bliskim: żywym lub zmarłym.
Znaczenie modlitwy za zmarłych
Już w czasach Starego Testamentu istniało przekonanie, że modlitwa za zmarłych ma głęboki sens. W Drugiej Księdze Machabejskiej zawarta jest opowieść o tym, jak Juda Machabeusz nakazał składanie ofiar za zabitych w bitwie, którzy złamali Prawo: „Gdyby bowiem nie był przekonany, że ci zabici zmartwychwstaną, to modlitwa za zmarłych byłaby czymś zbędnym i niedorzecznym, lecz jeśli uważał, że dla tych, którzy pobożnie zasnęli, jest przygotowana najwspanialsza nagroda – była to myśl święta i pobożna” (2 Mch 12, 44).
Kościół od samego początku rozumiał sens i potrzebę modlitwy za zmarłych, traktowanej jako pomoc w oczyszczeniu ze skutków grzechów, których się dopuścili. Dobrze wyraża to zdanie św. Tomasza z Akwinu: „Bóg przyjmuje łaskawiej i częściej wysłuchuje modlitw za zmarłych niż tych, które zanosimy za żyjących. Zmarli bowiem bardziej potrzebują tej pomocy, nie mogąc, tak jak żywi, pomóc sobie samym i zasłużyć na to, ażeby Bóg ich wybawił”.
Do modlitwy za zmarłych zachęca także Katechizm Kościoła Katolickiego: „Nasza modlitwa za zmarłych nie tylko może im pomóc, lecz także sprawia, że staje się skuteczne ich wstawiennictwo za nami” (KKK 958).
Czym są Msze św. gregoriańskie?
Msza święta gregoriańska to trzydzieści kolejnych Mszy św. ofiarowanych dzień po dniu za jedną osobę zmarłą. Pochodzenie tego zwyczaju opisał św. Grzegorz Wielki w swych „Dialogach”. Zanim w 590 roku został papieżem, był opatem benedyktyńskiego klasztoru. Jeden z mnichów, imieniem Justus, zachorował. Już na łożu śmierci wyznał, że ukrył przed wspólnotą trzy złote soldy. W świetle zasad rządzących w klasztorze, dopuścił się wielkiego grzechu. Justus na polecenie opata umarł w osamotnieniu, a pochowano go nie wśród innych zakonników, lecz w niepoświęconej ziemi, rzucając do jego grobu wspomniane monety. Jednak miesiąc po jego śmierci Grzegorz zaczął się „w duchu litować nad zmarłym bratem i myśleć z głębokim smutkiem o jego katuszach i szukać jakiegoś środka, aby mu pomóc”. Polecił więc przeorowi, aby odprawiono za niego trzydzieści Mszy św., dzień po dniu, bez przerwy. Po odprawieniu trzydziestej Mszy św. Justus ukazał się w widzeniu swemu rodzonemu bratu i powiadomił go, że właśnie został uwolniony z czyśćca i dołączył do wspólnoty zbawionych. Uważa się, że to właśnie pod wpływem jego autorytetu praktyka trzydziestu Mszy św. odprawianych za konkretną osobę zmarłą upowszechniła się najpierw w Rzymie, a potem w Europie.
Oprócz Mszy św. w intencji zmarłych
Msze święte mogą być ofiarowane zarówno za zmarłych, jak i za żyjących. Nasze intencje mogą mieć charakter próśb, podziękowań, mogą być związane z naszymi jubileuszami i rocznicami: dziękczynna za otrzymane łaski, dziękczynno-błagalna o zdrowie i błogosławieństwo Boże, w rocznicę ślubu o dalsze błogosławieństwo i zdrowie, uzdrowienie z ciężkiej choroby, nawrócenie i przemianę życia, o zdrowie i pokój w rodzinie, nawrócenie i dobrą spowiedź, szczęśliwe rozwiązanie i zdrowie dla matki i dziecka, o rozwiązanie trudnej sprawy, szczęśliwą operację, o dobry wybór drogi życiowej.
ks. Jacek Uchan
